Znalazł w niej kobietę o bogatych zainteresowaniach, oczytaną, muzykalną i, co najważniejsze, umiejącą zrozumieć jego poetyckie próby. Młodzi wierzyli, że są sobie przeznaczeni, gdyż urodzili się tego samego dnia – 24 grudnia (ukochana Mickiewicza była od niego rok młodsza).
Niestety, jego wakacyjne zauroczenie po pewnym czasie zamieniło się w głęboką, ale tragiczną miłość. Gdy 2 lutego 1821 roku odbył się ślub Maryli z Wawrzyńcem Puttkamerem, Mickiewicz niemalże popadł w miłosną depresję. "Owocem" tegoż uczucia są wymowne liryki.
Do M...
Precz z moich oczu! ... posłucham od razu,
Precz z mego serca! ... i serce posłucha,
Precz z mej pamięci! ... nie - tego rozkazu
Moja i twoja pamięć nie posłucha.
Jak cień tym dłuższy, gdy padnie z daleka,
Tym szerzej koło żałobne roztoczy -
Tak moja postać, im dalej ucieka,
Tym grubszym kirem twą pamięć pomroczy.
Na każdym miejscu i o każdej dobie,
Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Bom wszędzie cząstkę mej duszy zostawił.
Czy zadumana w samotnej komorze
Do arfy zbliżysz nieumyślną rękę,
Przypomnisz sobie: właśnie o tej porze
Śpiewałam jemu tę samą piosenkę.
Czy grając w szachy, gdy pierwszymi ściegi
Śmiertelna złowi króla twego matnia,
Pomyślisz sobie: tak stały szeregi,
Gdy się skończyła nasza gra ostatnia.
Czy to na balu w chwilach odpoczynku
Siędziesz, nim muzyk tańce zapowiedział,
Obaczysz próżne miejsce przy kominku,
Pomyślisz sobie: on tam ze mną siedział.
Czy książkę weźmiesz, gdzie smutnym wyrokiem
Stargane ujrzysz kochanków nadzieje,
Złożywszy książkę z westchnieniem głębokiem
Pomyślisz sobie: ach! to nasze dzieje...
A jeśli autor po zawiłej probie
Parę miłosną na ostatek złączył,
Zagasisz świecę i pomyślisz sobie:
Czemu nasz romans tak się nie zakończył...
Wtem błyskawica nocna zamigoce,
Sucha w ogrodzie zaszeleszczy grusza
I puszczyk z jękiem w okno załopoce...
Pomyślisz sobie, że to moja dusza.
Tak w każdym miejscu i o każdej dobie,
Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Bom wszędzie cząstkę mej duszy zostawił.
Maryla zaręczyła się jednak z hrabią Wawrzyńcem Puttkamerem, którego w końcu poślubiła w 1821 r., po czym próbowała popełnić z rozpaczy samobójstwo. Drogi zakochanych rozeszły się, młodzi jednak nadal interesowali się swoimi losami. Podobno poeta nigdy nie rozstawał się z portretem ukochanej. Po śmierci Mickiewicza podobiznę Maryli umieszczono w jego trumnie.
Warto posłuchać!
